เรื่องเล่า ความเป็นมาและ ผลกระทบต่อสงครามโลกที่มีต่อชาวยิวในประเทศฮังการี
เรื่องเล่า ความเป็นมาและ ผลกระทบต่อสงครามโลกที่มีต่อชาวยิวในประเทศฮังการี
"เสียงเงียบจากริมดานูบ เมื่อบูดาเปสต์จดจำอดีตด้วยหัวใจ"
หริ่นพาย้อนรอยความทรงจำของชาวยิวในฮังการี
บางครั้ง ความงดงามของเมืองหนึ่งอาจไม่ได้อยู่แค่ในปราสาท หอคอย หรือภาพมุมสูงจากแม่น้ำ แต่ซ่อนอยู่ในร่องรอยของสิ่งที่เคยเกิดขึ้น และหัวใจของผู้คนที่ไม่ยอมให้เรื่องราวถูกลืม
ในบูดาเปสต์ เมืองหลวงของฮังการี นอกจากความสวยงามคลาสสิกแบบยุโรปกลาง ยังมีอีกหนึ่งบท - บทที่เงียบ เศร้า และเต็มไปด้วยแผลในประวัติศาสตร์ นั่นคือเรื่องราวของชาวยิวฮังการีในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
หริ่นขอพาเพื่อนนักเดินทางทุกคน ลัดเลาะเข้าสู่ย่านชาวยิวเก่า เรียนรู้เรื่องราวที่บางท่านอาจไม่เคยได้ยิน พร้อมแนะนำสถานที่จริงที่ยังคงเตือนใจเราว่า “อดีตไม่เคยหายไป ถ้าเรายังรับฟังมันด้วยใจ"
ผลกระทบจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ต่อชาวยิวในประเทศฮังการีเป็นหนึ่งในบทที่ โหดร้ายและสะเทือนใจที่สุด ในประวัติศาสตร์ชาติฮังการี และของชาวยิวในยุโรปกลาง โดยเฉพาะในปี 1944 ซึ่งเป็นปีที่มีการส่งชาวยิวฮังการีไปยังค่ายกักกันในจำนวนมากที่สุดในประวัติศาสตร์ของ Holocaust
ความเป็นมาชาวยิวในฮังการีก่อนสงครามโลก
ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ฮังการีมีชาวยิวอาศัยอยู่มากถึง ประมาณ 825,000 คน (คิดเป็น ~6% ของประชากร)
พวกเขาเป็นส่วนสำคัญของสังคมฮังการี:
- ทำงานในวงการวิชาการ การแพทย์ ศิลปะ และธุรกิจ
- อยู่ร่วมกับคนฮังการีในสังคมเมืองอย่าง Budapest, Debrecen, Szeged
- แต่ในช่วงทศวรรษ 1930s เริ่มมีการออก กฎหมายต่อต้านยิว (Jewish Laws) เช่น การจำกัดสิทธิในการทำงาน รับราชการ หรือศึกษาต่อ
เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 เริ่มต้น
- ฮังการีเข้าร่วมกับฝ่ายอักษะ (Axis Powers: เยอรมนี-อิตาลี-ญี่ปุ่น)
- แม้ว่ารัฐบาลฮังการีในช่วงต้นจะพยายามไม่ส่งชาวยิวไปค่ายกักกัน แต่ก็มีการกดขี่และเกณฑ์แรงงานชาวยิวไปทำงานทหาร (labour service) ซึ่งบางคนเสียชีวิตจำนวนมาก
จุดเปลี่ยนปี 1944: การยึดครองโดยนาซีเยอรมนี
- เดือนมีนาคม 1944: กองทัพนาซีเยอรมนีบุกเข้ายึดฮังการี เนื่องจากเกรงว่าฮังการีจะถอนตัวจากสงคราม
- รัฐบาลหุ่นเชิดฝ่ายขวาสุดโต่ง (Arrow Cross Party) ขึ้นบริหาร โดยได้รับการสนับสนุนจากนาซีเยอรมนี
- ระหว่างพฤษภาคม-กรกฎาคม 1944 ชาวยิวกว่า 437,000 คน (ส่วนใหญ่นอกบูดาเปสต์) ถูก จับกุมและส่งตัวไปยัง Auschwitz-Birkenau ภายในเวลาเพียง 56 วัน
- 90% ของผู้ถูกส่งไป ถูกสังหารทันทีในห้องแก๊ส
ความโหดร้ายในบูดาเปสต์
- ช่วงปลายปี 1944 - ต้นปี 1945: เหลือชาวยิวประมาณ 200,000 คนในกรุงบูดาเปสต์
- รัฐบาลเผด็จการ (Arrow Cross Party) สังหารชาวยิวในเมืองด้วยความโหดเหี้ยม
- มีการจับชาวยิวนำไป ยิงริมแม่น้ำดานูบ แล้วโยนศพลงน้ำ - ปัจจุบันมีอนุสรณ์ “Shoes on the Danube Bank” เป็นรูปหล่อรองเท้าเหล็กไว้รำลึก
- ผู้รอดชีวิตบางส่วนได้หลบซ่อนใน บ้านปลอดภัย (Safe Houses) และสถานทูตบางแห่ง เช่น
- บ้านของ Raoul Wallenberg นักการทูตชาวสวีเดน
- Carl Lutz ชาวสวิส และ Angelo Rotta ทูตวาติกัน ได้ออกหนังสือเดินทางช่วยชีวิตชาวยิวจำนวนมาก
ผลกระทบที่เกิดขึ้น
- ก่อนสงคราม: ชาวยิวในฮังการี ~825,000 คน
- หลังสงคราม: รอดชีวิตไม่ถึง 255,000 คน
- ประมาณ 600,000 คน ถูกสังหารระหว่าง Holocaust
- ฮังการีกลายเป็นประเทศที่มี ชาวยิวถูกสังหารมากที่สุดในเวลาอันสั้น
เรื่องเล่าที่น่าจดจำ
Raoul Wallenberg
- นักการทูตสวีเดนที่ช่วยออก “Schutzpass” (เอกสารเทียม) ให้ชาวยิว
- ช่วยชีวิตชาวยิวได้มากกว่า 10,000 คน ก่อนหายตัวไปหลังถูกโซเวียตจับกุม
Shoes on the Danube Bank
- อนุสรณ์ที่เป็นรูป "รองเท้าเหล็ก" เรียงริมฝั่งแม่น้ำ แทนเหยื่อที่ถูกยิงแล้วโยนศพลงน้ำ สะเทือนใจและเป็นสัญลักษณ์แห่งการรำลึกในความเงียบ
สถานที่เกี่ยวข้องที่ควรไปในบูดาเปสต์
- Dohany Street Synagogue & Hungarian Jewish Museum
- Raoul Wallenberg Memorial Park
- Holocaust Memorial Center
- Shoes on the Danube Bank
- Rumbach Street Synagogue (จัดแสดงเรื่องราวชุมชนยิวและการรอดชีวิต)
บูดาเปสต์...คือบทเรียนในความเป็นมนุษย์
สงครามโลกครั้งที่ 2 ได้ฝากรอยแผลลึกไว้ในใจของชาวยิวฮังการีมากถึง 600,000 ชีวิต และเมืองบูดาเปสต์เองก็เลือกจะไม่ลบเลือนเรื่องนี้ แต่กลับกอดมันไว้ด้วยความกล้าหาญ - ไม่ใช่เพื่อความเศร้า แต่เพื่อเตือนใจไม่ให้โลกซ้ำรอยเดิม
ทุกฝั่งแม่น้ำ ทุกซอยใน Jewish Quarter และทุกชื่อในพิพิธภัณฑ์ คือเสียงกระซิบจากอดีตที่ยังอยากให้เรารู้ ว่าความเมตตา ความกล้าหาญ และความเป็นมนุษย์ ไม่เคยหมดความหมาย
หริ่นขอเชิญชวนให้ทุกท่านลองเดินทาง ไม่ใช่แค่ด้วยเท้า แต่ด้วยหัวใจ เปิดรับเรื่องราวของชาวยิวในฮังการี แล้วท่านอาจพบว่า การเข้าใจอดีตอย่างลึกซึ้ง คือหนึ่งในการเดินทางที่เปลี่ยนแปลงเราที่สุด
ติดต่อเราเพื่อจองบริการ / สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
Tel: 083-035-9755
Email: netnapa.seeyouagain@gmail.com
Website: https://www.seeyouagain-europe.com/default.aspx
LINE ID: 004207289999999
